Có lẽ chúng ta gặp không ít những trường hợp một người tuyệt vời trong giao tiếp với bạn bè, đồng nghiệp nhưng không thích ứng với cuộc sống gia đình. Với tất cả mọi người, anh ta đều giao tiếp một cách tôn trọng, tốt bụng, trừ vợ mình, luôn luôn có một cái gì đó không hài lòng, nghi ngờ và đôi khi thô bạo.
Ở nhà chúng ta cho phép mình nghỉ ngơi thư giãn. Và nếu như trong công việc, chúng ta cố gắng chạy trốn mâu thuẫn và xoa dịu chúng thì trong gia đình thì khác hẳn, chúng ta trở thành một kẻ hành hạ gia đình một cách thực sự, xuất hiện bộ mặt một kẻ bạo chúa. Bạn thường xuyên mang một cái mặt nạ và trông khác hẳn – thật phức tạp, và mất nhiều năng lượng. Khi bạn ở nhà, trong gia đình, bạn thoải mái đánh giá mọi hành động của người bạn đời, xuất phát từ tâm thế cực đoan: tốt hoặc xấu. Người lớn thì biết rằng hoàn toàn tốt hoặc hoàn toàn xấu thì không bao giờ có. Nhưng trẻ con thì đánh giá như vậy. Cái đó trở thành cái bẫy đối với họ: họ không bỏ qua các thiếu sót của người khác – hơn thế nữa, họ còn làm tăng lên và thổi phồng chúng lên. Những thay đổi này trong con người gọi là sự thụt lùi. Con người dường như cho phép các hành vi diễn ra ở mức độ “không người lớn”. Từ đó xuất hiện sự ấu trĩ, thiếu tự chủ, quan hệ không nghiêm túc đối với các vấn đề cuộc sống thường ngày, đẩy gánh nặng nghĩa vụ lên vai người khác và kết quả là mâu thuẫn gay gắt nặng nề. Thường thì xu hướng tụt lùi có từ tuổi thơ, nếu thưởng đứa con khi nó hờn dỗi hay đỏng đảnh thì sẽ có nguy cơ cho nó tích tụ nhiều vấn đề phức tạp, mọi sự quan tâm của người khác nó đều cố gắng dành cho mình, nghĩa là đối với khác thì có thái độ phê phán còn với mình thì không. Con người có xu hướng thụt lùi thường không có tấm lòng rộng lượng, nhưng luôn sẵn lòng lên án.
Các nhà tâm lý học đưa ra 5 nguyên tắc để tránh khỏi cái bẫy đó.
Nguyên tắc thứ nhất:
Thường xuyên giám sát các hành vi của bản thân. Trong bất cứ trường hợp nào cũng không được trả lời sự nhận xét theo kiểu “Thì tôi cũng như cô…”
Nguyên tắt thứ hai:
Người có xu hướng thụt lùi, nghĩa là có hành vi ấu trĩ trẻ con, cần được luôn hướng quay lại mức độ hành vi người lớn. Dần dần bằng thái độ thiện chí, phân tích cho người đó những điều đáng phàn nàn, giải thích vì sao chúng gây ra bất bình.
Nguyên tắc thứ ba:
Càng có nhiều sở thích chung về thể thao, nghệ thuật càng tốt. Hãy nhớ rằng cang có nhiều hành động chung và không có lời phê phán quá đáng với nhau.
(Hãy lưu ý đây là nguyên tắc chính)
Nguyên tắc thứ tư:
Càng hay nói về những người xung quanh bằng những lời tốt đẹp càng tốt. Hãy tìm họ ở những nét tốt, hay, thú vị. Không bao giờ nói xấu ai cả. Về người bạn đời của mình càng không bao giờ nói những lời ngu ngốc. Sự quan tâm đến những mặt tốt đẹp và tích cực của cuộc sống, bạn không chỉ nuôi dưỡng ở bản thân mình mà còn trong cả người bạn đời của mình nữa.
Nguyên tắc thứ năm:
Để người bạn đời không thụt lùi xuống hành vi trẻ thơ, hãy phát triển trong người đó phần trưởng thành của nhân cách. Hãy tiếp xúc nhiều hơn với những người khác, có những cuộc làm quen mới, và hãy nhớ những người có xu hướng hạ thấp đòi hỏi với chính bản thâm mình có ba kẻ phá hoại là: ghế bố, dép đi trong nhà và tivi.
Cuộc sống tích cực – đó là đi du lịch, đi ngủ, đi thăm các nơi khác vào các kỳ nghỉ, khách tới chơi thường xuyên, nhà hát, các cuộc hòa nhạc, tham gia các nhms hội hoạt động lành mạnh - tất cả những cái đó làm cho con người phát triển ở mức cao, buộc họ mong muốn trở thành người lớn chứ không phải ở vị thế trẻ con.
